5 mythes over vitamines en mineralen

Er gaan behoorlijk wat onjuistheden door voedingsland, vaak aangewakkerd (en in stand gehouden) door de voedingsindustrie. Wat ik vaak om mij heen zie is dat deze mythes als vanzelfsprekend worden overgenomen door consumenten en als dé waarheid worden gezien. Maar veel aanbevelingen mogen best met een korreltje zout genomen worden. Want vaak is er niet maar één waarheid. Zie hieronder de 5 voedingsmythes rondom jouw dagelijkse portie vitamines en mineralen.

1. Eet brood voor voldoende jodium!
Een paar jaar geleden kwam brood in een kwaad daglicht te staan. Voor de industrie kwam dit natuurlijk niet gelegen. En dus werden er met allerlei campagnes gestrooid waarom brood thuishoort in ons dagelijks voedingspatroon. Een van die veelgehoorde leuzen ging over jodium. Een belangrijk mineraal wat er o.a. voor zorgt dat onze schildklier haar werk goed kan doen. Zonder minstens vier boterhammen per dag zouden we er te weinig van binnenkrijgen. Leuk om te weten is dat jodium van nature helemaal niet in brood zit. Het wordt toegevoegd aan het zout: bakkerszout genaamd. Broodmakers zijn verplicht om bakkerszout in hun broden te verwerken. Dus ja, met brood krijg je inderdaad jodium binnen. Wat er niet bij wordt verteld is dat jodium ook in tal van andere voedingsmiddelen zit. Waaronder vis, schaal- en schelpdieren, zeewieren en algen. Wie geen zeevoedsel eet kan daarnaast ook nog kiezen voor een simpel algensupplement. Dus nee, voor jodium hoef je niet perse brood te eten.

2. Zonder fruit krijg je niet voldoende vitamine c binnen
Niet echt onjuist, deze stelling, maar ook niet volledig compleet. Je kunt prima zonder fruit. Er zitten geen vitamines in die je niet uit andere voedingsmiddelen kan halen, mist je wel voldoende groente eet. Om even een voorbeeld te geven: sinaasappels zijn een bron van vitamine c, dat weten we allemaal. Tijdens een verkoudheid of griepje persen we er op los. Maar wist je dat een paprika drie keer zoveel vitamine c (per 100 gram) bevat als een sinaasappel? En dat ook andere groenten stikken van deze vitamine? Leuk detail: qua fruit scoren zwarte bessen veel hoger op de vitamine c schaal dan sinaasappels. Dus zulke krachtpatsers zijn het nou ook weer niet ;-)

3. Drink melk voor de benodigde calcium
Bij wie zit deze leus niet in het geheugen gegrift? 'Melk is goed voor elk' en 'melk de witte motor'!
Dat wij allemaal aan de melk zitten, heeft vooral te maken met een melkoverschot tientallen jaren geleden. Reclamecampagnes en pamfletten werden uit de kast getrokken om Nederland massaal aan het melkdrinken te krijgen. En dat is gelukt. Met als belangrijke slogan: alleen door melk te drinken krijg je voldoende calcium binnen voor sterke botten. Nou zit er inderdaad calcium in melk en in andere zuivelproducten. Maar dit valt in het niet als je het vergelijkt met 100 gram broccoli, boerenkool of sardines. Ter vergelijking: in 100 ml melk zit ongeveer 115 mg calcium. In dezelfde hoeveelheid broccoli zit 220 mg en boerenkool 105 mg. Sardines gaan daar nog dunnetjes overheen met maar liefst 450 mg calcium per 100 gram. Andere goede bronnen van calcium zijn: groene bladgroenten, amandelen, sesamzaad en gedroogde vijgen.
Een nadeel van melk is daarnaast dat de calcium slechter opneembaar is dan uit andere voedingsmiddelen. Dit heeft de maken met de magnesium-calcium verhouding. Deze twee mineralen hebben elkaar nodig om opgenomen te worden en bij zuivelproducten ligt deze verhouding erg scheef. Feit: In landen waar veel melk wordt gedronken komen ook de meeste gevallen van osteoporose (botontkalking) voor. Niet zo'n heel goede bron van calcium dus, die melk.

4. Vitamine D halen we voldoende uit de zon
In dit koude kikkerlandje is dit helaas niet het geval. Vanaf ongeveer april t/m september maken we voldoende vitamine D aan via onze huid mist we elke dag voldoende, onbeschermd buiten zijn. Maar de zonkracht neemt na september flink af. In december en januari is het laagste punt bereikt en is daarnaast de voorraad vitamine D in het lichaam er helemaal doorheen.  Uit voeding halen we vaak niet voldoende om dit tekort te compenseren. Een aantal groepen krijgt al het advies om een minimale hoeveelheid vitamine D gedurende het hele jaar bij te slikken maar eigenlijk zou iedereen in de herfst- en wintermaanden een supplement kunnen gebruiken. Geschat wordt dat maar liefst driekwart van de Nederlandse bevolking rondloopt met en (flink) tekort.  Ben je snel grieperig, verkouden of depressief in de winter? Voel je je minder opgewekt, heb je minder energie of voel je je lamlendig? Dat zou best eens te maken kunnen hebben met een tekort aan deze belangrijk vitamine.

5. Eet voldoende vlees om geen ijzertekort op te lopen
Naast brood krijgt ook vlees de laatste jaren rake klappen. Het is niet goed voor het dierenwelzijn, het milieu wordt er flink door belast en nu is er ook nog naar voren gekomen dat onsumptie van teveel (rood en bewerkt) vlees de kans op darmkanker vergroot. Toch lijkt vlees een onmisbaar dagelijks voedingsmiddel bij veel mensen voor voldoende eiwitten, vitamine B12 en vooral: ijzer. Vroeger kreeg je een roodgebakken biefstuk bij bloedarmoede. Toegegeven, in (vooral rood) vlees zit veel ijzer. Maar vlees is zeker niet de enige bron. Ook in groenten, noten, peulvruchten en granen zit ijzer. Dus je kunt gerust een dagje vlees overslaan. Je komt er niks door tekort. Wie helemaal overstapt op een vegetarische- of veganistische leefstijl moet voldoende van deze producten eten en er goed op letten voldoende vitamine B12 binnen te krijgen. Daar blijft vlees toch de beste bron voor. Maar ook daarvoor hoef je het niet elke dag te eten.