Eten met de seizoenen

Tegenwoordig vinden we in de supermarkt een scala aan groenten en fruit, het hele jaar door. Met deze luxe zouden we bijna vergeten dat er nog zoiets bestaat als ''seizoensgebonden' eten. Wat is het en wat zijn de voordelen?

Waarom?
Eten met de seizoenen betekent dat er datgene op je bord belandt wat op het moment in Nederland (volop) groeit en geoogst wordt. Er zijn mensen die puur en alleen kijken naar wat uit ons kikkerlandje komt, maar ook die uitwijken naar buurlanden zoals Frankrijk en Duitsland. Ook dat kan onder het eten met de seizoenen vallen. Waarom zou je dit willen?

1. Groenten en fruit wat van dichtbij komt is lekkerder. Het ligt eerder in de supermarkt en is dus verser. Hier geldt wel een uitzondering op de regel: vooral appels en peren worden lang houdbaar gemaakt (tot wel een jaar) met speciale koelcellen. Niet zo heel vers dus, die Elstar in juni.
   
2. Eten met de seizoenen betekent meer smaak. Een aardbei in januari uit Verweggistan smaakt nergens naar.
3. Het is goedkoper. Stuntverkoop daargelaten. Knollen koop je in de winter voor een prikkie en in de zomer betaal je het minst voor een bakje aardbeien.
4. Besparen van uitstoot en andere milieuverontreiniging, en zo een steentje bijdragen aan het behoud van onze planeet, is een belangrijke reden om te kiezen voor de seizoenen. Ook hierbij weer een kanttekening: niet alle groenten en fruit uit Nederland zijn perse milieuvriendelijker. Tomaten uit Spanje zijn vaak een betere keuze dan van onze bodem. Ons klimaat is niet zo geschikt voor een goede oogst en worden daarom jaarrond in de verwarmde kas geteeld. Daarentegen komen tomaten uit Spanje in deze periode wel uit de volle grond. Een verwarmde kas vraagt veel meer energie dan een vrachtwagen met tomaten uit Spanje aan uitstoot de lucht in blaast.  In Nederland komt 1/5 deel van de groenten uit de volle grond en 2/3 uit een kas.
   

Hoe?
Groenten en fruit wat in Nederland uit de verwarmde kas komt valt niet onder seizoensgebonden eten. Toch liggen ook deze groenten en fruit massaal in de winkel wat kiezen wel lastig maakt! Belangrijk is dus om te weten wat, wanneer in Nederland (of omstreken) in de volle grond groeit. Hiervoor heb je meerdere mogelijkheden:

• Het volgen van een seizoenskalender
• Loop binnen bij een natuurwinkel of Ekoplaza. Hun aanbod staat veel dichter bij de seizoenen dan een reguliere supermarkt.
• Kijk naar de prijs van groenten en fruit. Wat van ver of uit een verwarmde kas komt is vaak duurder dan wat van het land of dichtbij komt. Let op: helaas klopt dit niet altijd. Een goed voorbeeld zijn witte druiven die rond april massaal in de schappen belanden en uit India zijn geïmporteerd.
• Aanbiedingen in de supermarkt zijn vaak van seizoensgebonden groenten en fruit. Uitzonderingen daargelaten, zoals het druivenverhaal hierboven. Ook laten we ons nog wel eens foppen door de 'nieuwe aardappel' Ze liggen rond deze tijd al in de winkel maar komen helemaal uit Egypte of Israël. De nieuwe aardappel uit Nederland, daar moeten we nog een maandje op wachten.
• Begin een moestuin, neem een kijkje in een zelfoogsttuin of loop een rondje door een volkstuinencomplex. Wat je ziet is van het seizoen. En wat in jouw achtertuin niet aanslaat heeft het over het algemeen in heel Nederland moeilijk en komt dus vaak uit de kas of uit het buitenland.

Appel uit Nieuw-Zeeland
Wie met de seizoenen eet komt in een soort jaarritme terecht waarin je terugkerende aspecten gaat herkennen. De echte kenner kan jaren onder een steen hebben gelegen, in de groente- en fruit afdeling neergezet worden en aan het aanbod kunnen zien welke maand het is.
Zo kom je er bijvoorbeeld achter dat appels in Nederland in de vroege herfst worden geoogd en dan (dus) het lekkerst zijn. Dat een appel in de zomer minder van smaak is kan je dan makkelijker herleiden. Ook wanneer er ineens frisse appeltjes in de winkel liggen, die overgevlogen zijn uit Nieuw-Zeeland, weet jij dat het zomer (en daar dus herfst) is. Overigens is die appel uit Nieuw-Zeeland een betere keuze qua milieubelasting dan de appel uit Nederland die het hele jaar in de koelcel gelegen heeft. Wie zich bewust is van het seizoen en de maand waarin hij leeft kiest dus in het voorjaar niet voor een kilo Elstars uit de Betuwe.

Nog zo'n mooi voorbeeld is de allemansvriend de blauwe bes. In de winter overgevlogen uit Argentinië, in het vroege voorjaar uit Marokko, daarna uit Spanje en hartje zomer komen ze van eigen bodem. Elk jaar opnieuw weer hetzelfde terugkerende riedeltje. Die melige peer? Grote kans dat je die in het brandende zonnetje op je terras eet want peren worden net als appels al in het vroege najaar geoogst. Asperges: dat betekent dat de lente in aantocht is! En wie in de supermarkt een schap treft met druiven uit Nederland moet maar eens naar buiten kijken. Grote kans dat de eerste herfstbladeren naar benden dwarrelen.
Door te eten met de seizoenen ontdek je niet alleen wanneer groenten en fruit op hun lekkerst zijn maar ook wanneer je ze beter kan laten liggen. Zo zijn pompoenen rond januari/februari eigenlijk niet meer te pruimen wat je merkt aan hun taaie schil en weinig vruchtvlees. Snel daarna verdwijnen ze inderdaad uit de winkels en kort daarna zijn ze er ineens weer. Uit Argentinië!

Maakt het een verschil?
Er heerst een behoorlijke discussie of eten met de seizoenen nou echt een milieuverschil maakt. Gezien het Nieuw-Zeelandse appelverhaal of de tomaten uit Spanje kan je je dat inderdaad afvragen.  Minderen in vleesconsumptie blijft het grote goed wanneer je iets voor het milieu wil betekenen. Daar kan geen mango uit Peru tegenop.
Ik geloof wel dat alle kleine beetjes helpen en eten met de seizoenen is een gemakkelijke manier om iets goeds te doen voor het milieu en voor je portemonnee. En het is leuk! Het enige wat het van je vraagt is wat bewustwording en een andere mindset. Wie met de seizoenen leeft staat dichterbij bij de natuur. Daar wordt niemand slechter van en onze planeet alleen maar beter!