Gezondheidsfabels deel 2

6.  Sporten en bewegen zorgt voor groots gewichtsverlies
Helaas gaat dit niet helemaal op. Wie veel sport en bezig is met afvallen weet hoe moeilijk het is om er een tosti of chocoladereep vanaf te rennen. En, hoe gemakkelijk het is (want na het sporten krijg je trek) om het er weer bij te eten. Onze energievoorraad wordt voor het grootste deel (60-70%) gebruikt voor ons basaal metabolisme: kloppen van het hart, warmteproductie, celwerking etc. Lichamelijke activiteit vormt slechts 6-20%. Gewichtsverlies hangt vooral samen met goede voeding. Beweging is belangrijk voor het welbevinden, silhouet, hart- en longfunctie, conditie en het voorkomen van welvaartsziekten. Ook voor het verminderen van ontstekingsreacties in het lijf, een voorbode van allerlei aandoeningen, is bewegen heel gezond, Niet onderschatten dus, die beweging. Maar zet het niet alleen in om te willen afvallen. Uiteraard is de combinatie voeding en beweging het meest effectief.

7.  De hele dag door drinken is goed voor de vochtbalans
We drinken de hele dag door. Koffie, thee en liters water. Want drinken is gezond! Dat is natuurlijk zo. We bestaan voor het grootste deel uit water en gebruiken dit voor tal van toepassingen in ons lijf. Vochtbalans, orgaanwerking, zweten, temperatuurregeling, etc. Maar wie ontzettend veel drinkt (meer dan c.a. 2,5-3 liter) spoelt daarbij ook een hoop vitamines en mineralen weg. En wie drinkt bij het eten zorgt er voor dat het voedsel in de maag niet volledig voorbewerkt kan worden en te snel wordt doorgegeven aan de dunne darm. Gevolg: geen optimale vertering en verminderde opname van vitamines en mineralen.

8. Cholesterol is een gevaarlijk vet
Veel mensen denken bij cholesterol aan een gemeen vet in koek, taarten, kaas, volle zuivel etc. Maar cholesterol is ontzettend belangrijk voor een goed functionerend lijf, vooral voor ons hersen- en zenuwstelsel. Ook vormt het een belangrijk component in het maken van nieuwe cellen. Vitamine D wordt doormiddel van cholesterol gebonden en opgenomen. En het speelt een belangrijke rol in een goede aanmaak en werking van onze hormonen, waaronder onze voortplantingshormonen.

Circa 80% van onze behoefte aan cholesterol wordt aangemaakt in het lichaam zelf. Wanneer we wat minder (kunnen) aanmaken halen we wat meer uit voeding en andersom. Het is een fabel dat cholesterol zomaar rechtstreeks naar de vaatwanden gaat en daar blijft plakken. Daar gaat veel meer aan vooraf. Zoals ontstekingen of oxidatieprocessen in de vaatwand (zie laatste punt) waardoor er "kuiltjes" ontstaan waar cholesterol achter kan blijven hangen (plaques). 
Cholesterol komt voor in twee gedaantes met beide een verschillende functie: het HDL en het LDL. HDL zorgt ervoor dat cholesterol wordt verwijderd uit de vaatwanden en wordt afgevoerd naar de lever. LDL brengt het cholesterol juist naar de cellen in de vaatwanden. Een hoog LDL zegt dus veel meer over ongezonde vaatwanden dan een hoog HDL. Er ontstaat dus een probleem wanneer het lichaam teveel cholesterol rondom de vaatwanden kan opslaan en te weinig oud cholesterol kan afvoeren. Boosdoeners voor een hoog LDL zijn een veelvuldig gebruik van suiker (vooral fructose) en transvetten, te weinig beweging en stress.

9. We worden ouder en zijn dus gezonder dan ooit
Gelukkig worden we steeds ouder. Maar gezond ouder worden is een tweede. In 1990 had één op de drie volwassen Nederlanders (33%) overgewicht. Sindsdien is dit percentage gestegen tot bijna de helft van alle volwassenen (49,3%) in 2015. Het bevolkingspercentage van obesitas (een BMI hoger dan 30)  is bijna verdrievoudigd van 5,5 tot 16%. Wereldwijd hebben 2 miljard mensen overgewicht en zijn 600 miljoen obees. Dit vormt een groot probleem met miljoenen doden tot gevolg.

Ook het aantal mensen met suikerziekte is schrikbarend gestegen. In 2015 waren er naar schatting 1.111.000 mensen met diabetes bekend. Tussen 1991 en 2014 is deze hoeveelheid voor mannen meer dan verdubbeld en voor vrouwen met ongeveer 50% gestegen. Alleen al in 2015 zijn 60.500 nieuwe patiënten met diabetes gediagnosticeerd. Van de top 10 medicijnen staat een medicijn voor diabetes  met stip op nummer 1. Rioolwaterzuiveringsbedrijven hebben er zelfs last van.  Bloeddrukverlagers, cholesterolverlagers, maagbeschermers vullen de lijst aan. Allemaal voor het grootste deel gelinkt aan ongezonde leefgewoonten. Al deze medicijnen houden ons (langer) in leven. Maar gezond oud worden kan je dat niet noemen.

10.   Slanke mensen zijn gezond
Slanke mensen lijken alles te kunnen eten zonder dik te worden. Maar slank zijn betekent niet dat iemand gezond is. De hoeveelheid vet wat zich in het lijf bevindt, en hoe ongezond dit vet is, heeft alles te maken met de locatie van het vet en hoe actief het is.
De peervormige vetverdeling, vaak voorkomend bij jonge vrouwen, is niet ongezond. Vetoplsag rondom de heupen en billen kan in principe geen kwaad en is vaak nuttig met het oog op het kunnen dragen en baren van een kind. Mannen en vrouwen na de overgang hebben vaker het appeltjes silhouet: meer vetopslag rondom de buik.  Iemand met een flinke buikomvang heeft vaak ook vet rondom de organen opgeslagen. Dit geeft een groter risico op hart- en vaatzieken en is een belangrijke indicatie hoe gezond iemand (van binnen) is.  Dit vet rondom de buik, buikholte en in de organen is heel actief en kan ontstekingsprocessen teweeg brengen.  Deze ontstekingsreacties worden in het lichaam afgegeven en kunnen elders problemen veroorzaken. Zo beïnvloeden ze de opname van glucose, aderverkalking (vetaanslag in de vaatwanden),  lever- en hersenwerking etc.
Een van buitenaf gezien slank persoon kan toch behoorlijk wat vet rondom de organen opslaan (Tofi: thin outside, fat inside) en hierdoor gezondheidsrisico lopen. Een voller persoon met lovehandles en brede heupen kan, in tegenstelling tot een slank persoon,  in dat geval een stuk gezonder zijn.