Suikervervangers

Minderen in onze suikerconsumptie is een goed idee. Wanneer je dit van plan bent komen er vanzelf weer nieuwe vragen en lastige momenten om de hoek kijken. Bijvoorbeeld wanneer je met een pak appelsap in je handen staat, of toch een zoet smaakje in je thee wil. In deze blog alles over suikervrij the next level: natuurlijke suikers en suikervervangers.

Cola vs vruchtensap
Stel, je hebt dorst en geen zin in water of het zoveelste kopje thee. En toevallig heb je gisteren besloten om minder frisdrank te gaan drinken, dus de flessen zijn de deur al uit. Daarvoor in de plaats gekomen staan de pakken puur sap want: 100% sap en geen toegevoegde suiker. Helaas ligt de waarheid iets genuanceerder want sappen hebben een net zo hoog suikergehalte als cola. Een glas jus d’ orange bevat al gauw 3 of 4 sinaasappels. De vezels in de vrucht zijn eruit (geperst) en wat er overblijft zijn puur de vruchtsuikers. Je lijf ziet geen verschil tussen toegevoegd suiker en natuurlijke suikers en verwerkt deze op precies dezelfde manier. Sappen, vooral de versgeperste, hebben wel het voordeel dat zij, in tegenstelling tot frisdrank, vitamines en mineralen bevatten. Maar die kan je beter tot je nemen door een stuk fruit te eten in plaats van te drinken. Het is nogal een verschil of je in 5 min een sinaasappel in zijn geheel eet of in 30 seconden 4 stuks fruit naar binnen giet.

Zoetstoffen
Om de suikerinname te verlagen, maar wel de zoete smaak van suiker te ervaren, gebruiken veel mensen kunstmatige zoetstoffen (zoals aspartaam in zoetjes) als alternatief. Over zoetstoffen wordt veel onderzoek gedaan en vooral de voedingsindustrie (en wetenschappers die betaalt worden door de industrie) roept heel hard dat het allemaal geen kwaad kan. Maar er zijn ook veel onafhankelijke tegengeluiden te horen. Bijvoorbeeld dat zoetstoffen je eetlust doen vergroten. Dit komt doordat je lichaam denkt dat er calorieën (energie) aankomen, het proeft iets zoets, maar dit komt er niet. Je lijf geeft een signaal af dat je een tekort aan energie hebt, wat resulteert in een verlangen naar (meer) voedsel, vooral koolhydraten.
Een ander nadeel is dat er tijdens de inname van zoetstoffen toch insuline aangemaakt wordt. Je hersenen “proeven” namelijk suiker en dus wordt het insulinesignaal afgegeven. De insuline treft echter geen suiker aan waardoor het zoekend naar suiker door de bloedsomloop zwerft. De insuline haalt suikers uit de bloedsomloop, wat de bloedsuikerspiegel doet dalen. Uiteindelijk zal er dus weer een seintje worden gestuurd met de boodschap dat er dringend suikers nodig zijn en wordt de drang naar het eten van suikers alleen maar groter. Een vicieuze cirkel dus met in ieder geval geen gewichtsverlies tot gevolg. Interessante onderzoeken (1, 2,) laten verder zien dat het lichaam zoetstoffen hetzelfde, of zelfs in sterkere mate, verwerkt als suiker.
Al deze onderzoeksresultaten bij elkaar geven aan dat we  kunnen stellen dat zoetstoffen weldegelijk effect op ons lichaam hebben.

In een van deze onderzoeken voegden de onderzoekers zoetstoffen sacharine, sucralose en aspartaam toe aan het drinkwater van muizen. Andere muizen dronken suikerwater. Het bloedsuikergehalte van de muizen die kunstmatige zoetstoffen binnenkregen, bleek hoger te zijn dan dat van muizen die water met suiker dronken.
Volgens dezelfde onderzoekers zouden kunstmatige zoetstoffen ook de samenstelling van de darmbacteriën veranderen. Bij 400 mensen die werden onderzocht bleken de darmbacteriën van mensen die kunstmatige zoetstoffen gebruikten, te verschillen van de darmflora van mensen die geen kunstmatige zoetstoffen innamen. Tot slot gaven ze zeven vrijwilligers die normaal nooit zoetstoffen gebruiken een week kunstmatige zoetstoffen. Bij vier van de zeven leidde dat tot een stijging van het bloedsuikergehalte.

Honing en andere natuurlijke alternatieven
Veel mensen die letten op hun suikerinname maken wel gebruik van honing. Want: honing is een onbewerkt natuurproduct en bevat veel mineralen. Koud gebruik van honing heeft inderdaad wel wat voordeeltjes. Maar wanneer je honing verhit (bijvoorbeeld in je thee) blijven er veel minder van deze goede voedingstoffen over.
Dan hebben we nog de andere (superhippe) ongeraffineerde suikervervangers zoals kokosbloesemsuiker, palmsuiker, agavesiroop, ahornsiroop etc. Wanneer je een cake bakt en de gewone suikerhoeveelheid in een recept vervangt door kokosbloesemsuiker en denkt dat je op die manier heel gezond bezig bent, dan houd je naar mijn mening jezelf voor de gek. Toegegeven, alternatieve natuurlijke zoetmiddelen bevatten meer mineralen dan witte suiker en van het merendeel is het effect op de suikerspiegel wat minder drastisch. Maar gezonde producten zijn het niet.

Maar wat dan wel?
Nu denk je vast, zo blijft er wel heel weinig over! Wie wil minderen in suiker zal de koe bij de hoorns moeten vatten en afkicken van de zoete smaak die we zo gewend zijn in alles te proeven En ja, dat is best moeilijk en het wordt ons door de voedingsindustrie nog moeilijker gemaakt. En wie suiker blijft vervangen door andere zoetmiddelen zal altijd suikercravings blijven houden. Bouw af is het devies. Cold turkey hoeft niet:

• Kies bij moeilijke momenten voor (gedroogd) fruit of minimaal 70% pure chocolade.
• Eet suiker met iets vet- of eiwitrijks zodat het de opname vertraagt en je een schommelende suikerspiegel redelijk vermijdt.
• Bak je lekkernijen zelf en halveer de hoeveelheid suiker in het recept of zoet je gerechten met rozijnen, appels, dadels of banaan. Op internet staan tal van recepten en adviezen. Of probeer deze appelcake eens!
• Volg het suikeralternatief als je boodschappen doet.

Na verloop van tijd verandert je smaak en heb je minder behoefte aan zoet, waardoor het afkickproces makkelijker zal gaan. En als beloning krijg je er een enorme dosis energie voor terug. Veel kwaaltjes verdwijnen als sneeuw voor de zon. En dan heb ik het nog niet eens gehad over een flinke gewichtsafname. Wie durft het aan?